Ζητείται κυβέρνηση χωρίς πρωθυπουργό

«Υπό το πρίσμα των παραπάνω, αρχίζω επίσης να κατανοώ ποιος είναι ο σκοπός του επικείμενου ανασχηματισμού. Μια φρικτή σκέψη περνάει από το μυαλό μου και με παγώνει: Το ζητούμενο δεν είναι η εύρεση των κατάλληλων προσώπων για ένα καλό υπουργικό συμβούλιο. Είναι μάλλον η προσπάθεια να ανακαλυφθεί ένας νέος τρόπος λειτουργίας της κυβέρνησης, ώστε να μη χρειάζεται πρωθυπουργός...» ( Ίσως να χρειάζεται ακόμα περισσότερες διακοπές Δ.Π.Γ.)

«Οι καλοκαιρινές διακοπές προσφέρουν σε όσους… … ενδιαφέρονται τη δυνατότητα να κάνουν με ηρεμία τον απολογισμό των πεπραγμένων τους. Δεν νομίζω ότι είναι συχνό το φαινόμενο να κάθεται κάποιος και να βάζει στο χαρτί τις σκέψεις του για την επαγγελματική περίοδο, που κάθε χρόνο ολοκληρώνεται με την έλευση των διακοπών. Αλλά επίσης δεν νομίζω να σας ξαφνιάσει το γεγονός ότι αυτό ακριβώς κάθησε και έκανε ο πρωθυπουργός μας στο διάστημα των διακοπών του, δεδομένου ότι όλοι πλέον έχουν αντιληφθεί ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είναι η περίπτωση του συνηθισμένου ανθρώπου... Για τον λόγο αυτόν, οφείλουμε να εξετάσουμε με ιδιαίτερη προσοχή το δώρο που μας έφερε ο Γιώργος από τις φετινές διακοπές του, δηλαδή, το άρθρο του, που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης την περασμένη Δευτέρα. Η σημασία του άρθρου, κατά την εκτίμησή του, προκύπτει και από την ρητή αναφορά του σε αυτό, την οποία έκανε –πάντα με την χαρακτηριστική λεπτότητα των τρόπων του– στο υπουργικό συμβούλιο της περασμένης Πέμπτης.
Ωστόσο, προτού σας παρουσιάσω την περίληψη των σκέψεων του προέδρου της κυβερνήσεως, οφείλω να προλάβω όσους –από καχυποψία ή κακή προαίρεση– θα σπεύσουν να αμφισβητήσουν τη γνησιότητα του πρωθυπουργικού κειμένου, με το επιχείρημα ότι όλοι οι πρωθυπουργοί έχουν συμβούλους για να τους γράφουν τα κείμενα, πόσω μάλλον ο Γιώργος, στα χόμπι του οποίου περιλαμβάνεται ως γνωστόν και η συλλογή συμβούλων. Η αυθεντικότητα του κειμένου αποδεικνύεται στην 27η παράγραφο, όπου ο συντάκτης του χωρίζει την κύρια πρόταση από την αναφορική με τελεία και ξεκινά πρόταση με την αναφορική αντωνυμία «που»...
Η πρώτη διαπίστωση του πρωθυπουργού (με την οποία, φαντάζομαι, ουδείς θα διαφωνούσε) είναι ότι οι θεσμικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του κράτους αποτελούν ουσιώδη προϋπόθεση για την επιτυχία της δημοσιονομικής εξυγίανσης. Πίσω από τις αλλαγές αυτές όμως «υποκρύπτεται μια πραγματική πολιτική μάχη [...] τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο», οπότε ο Γιώργος προχωρεί στην περιγραφή της «πραγματικής μάχης». Θεωρεί, κατ’ αρχάς, ότι η παγκοσμιοποίηση, με την ανεξέλεγκτη λειτουργία της αγοράς, οδήγησε παγκοσμίως σε διεύρυνση των ανισοτήτων. Ετσι, ο πολίτης αισθάνεται περιθωριοποιημένος, πολύ περισσότερο δε «όταν το σύστημα τα τελευταία χρόνια τον έκανε εξαρτημένο από το πιστωτικό σύστημα –με καταναλωτικά δάνεια– για βασικές του ανάγκες, υγείας, παιδείας και στέγης». Ως εκ τούτου, κρίνει ότι η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί «σε τολμηρές θεσμικές αλλαγές», οι οποίες θα θέτουν κράτος και αγορές στην υπηρεσία του πολίτη, ώστε «να εξανθρωπισθεί η πορεία της παγκοσμιοποίησης». Αυτά όσον αφορά το παγκόσμιο πρόβλημα.
Εν συνεχεία, η ανάλυσή του στρέφεται στο ελληνικό πρόβλημα. Χρειάζονται αλλαγές, υποστηρίζει, για να ξεριζωθεί το πελατειακό κράτος. Εδώ βρίσκεται ο πυρήνας του κειμένου: η πρωτότυπη συμβολή του πρωθυπουργού μας στη μελέτη του ελληνικού προβλήματος. Τα τελικά αίτια, για τη διάβρωση και την αποδυνάμωση του κράτους από το πελατειακό σύστημα, ο Γιώργος τα εντοπίζει στη μορφή που πήρε τα τελευταία χρόνια η εξέλιξη του καπιταλισμού. Παραθέτω αυτούσιο το σχετικό σημείο του κειμένου: «Η δική μας αλλά και η διεθνής εμπειρία μάς έχει διδάξει ότι χωρίς κανόνες ο καπιταλισμός γίνεται ληστρικός, η αγορά αναπτύσσεται άναρχα, κυριαρχεί μια ολιγαρχία, επιβάλλονται παντού όροι στυγνής συναλλαγής στη δημόσια σφαίρα και τελικά επικρατεί το δίκαιο του ισχυροτέρου. Γνωρίζουμε επίσης καλά ότι, όταν ένα κράτος είναι ανίσχυρο και διαβρωμένο, ούτε η αγορά δουλεύει σωστά. Αντιθέτως, αγορά και κράτος δουλεύουν τελικά για το όφελος ορισμένων ειδικών, μικρών και μεγάλων, συντεχνιών και συμφερόντων. Είναι τα συμφέροντα και οι συντεχνίες που ελέγχουν τους μηχανισμούς εξουσίας ή, για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, έχουν προνομιακή πρόσβαση σε αυτήν. Ετσι, αγνοείται ή και βάλλεται το συλλογικό και το δημόσιο συμφέρον. Τα ίδια τα δικαιώματα του πολίτη. Ετσι οδηγήθηκε και η Ελλάδα να ζει με “δάνειες” δυνάμεις αντί να καλλιεργεί τις δικές της».
(Στο σημείο αυτό συνιστώ στους αναγνώστες της στήλης σύντομη παύση – είτε για να καταλάβουν αυτό που λέει ο Γιώργος είτε για να συνέλθουν από το σοκ αφού το έχουν καταλάβει...)
Από εκεί και πέρα, ο Γιώργος χάνει την έμπνευσή του. Παραθέτει ένα εκτενές απόσπασμα από παλαιότερο κείμενο του και ύστερα υποκύπτει στη γοητεία της ατάκας, χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι απλώς επαναλαμβάνει τα ίδια. Το άρθρο καταλήγει με την φλύαρη παρουσίαση αυτών που ονομάζει «τα πρώτα μεγάλα θεσμικά βήματα» της κυβέρνησής του: την αλλαγή στο φορολογικό σύστημα, τη σύσταση εξεταστικών επιτροπών της Βουλής για τα σκάνδαλα του παρελθόντος, την καθολική υπαγωγή στο ΑΣΕΠ των κρατικών προσλήψεων, την αναμόρφωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τον Καλλικράτη και τον νόμο για τον έλεγχο των εκλογικών δαπανών στις εκλογές της Αυτοδιοίκησης.
Φοβάμαι ότι η βασική θέση που εκφράζει ο πρωθυπουργός στο άρθρο του δείχνει ότι μάλλον κινείται εκτός πραγματικότητος. Δεν ευθύνεται ο παγκόσμιος καπιταλισμός για τη διαμόρφωση του αχρείου πελατειακού συστήματος στην Ελλάδα, αλλά το ΠΑΣΟΚ, που το χρησιμοποίησε και το διόγκωσε με τον ανεύθυνο λαϊκισμό του, προκειμένου να εδραιώσει την επιρροή του, με αποτέλεσμα να έχουν σήμερα διαφθαρεί κοινωνία και πολιτικό σύστημα. Ούτε ευθύνεται το πιστωτικό σύστημα για τον κάθε ανόητο, που δανειζόταν αλόγιστα για να περάσει ένα Σαββατοκύριακο με την φιλεναδίτσα του στη Ρώμη. Αντιθέτως, η δυνατότητα που έδωσε το πιστωτικό σύστημα στους υπεύθυνους ανθρώπους να δανείζονται για τις σημαντικές ανάγκες της ζωής –υγείας και παιδείας, κυρίως– στην πραγματικότητα κάλυψε το κενό από την αποτυχία του κράτους μας στους συγκεκριμένους τομείς. Στην Ελλάδα δεν συνέβη ό,τι προκάλεσε σε άλλες χώρες την κατάρρευση των οικονομιών τους. Δεν ήταν, δηλαδή, οι τράπεζες που είχαν συσσωρεύσει τα τοξικά και παρέσυραν το κράτος. Εδώ, ήταν το κράτος, που με τα τοξικά χρεόγραφα του, λίγο έλειψε να βυθίσει τις τράπεζες.
Ειλικρινώς, κατανοώ το πρόβλημα του Γιώργου – θα ήταν το ίδιο, όποιος και αν ήταν σήμερα πρωθυπουργός της Ελλάδος. Για να το πω μεταφορικώς, δεν είναι δυνατόν να κακομαθαίνεις ένα παιδί επί χρόνια και, ξάφνου, όταν πια συνειδητοποιείς ότι έχεις διαμορφώσει ένα τέρας, να το πλακώνεις στις σφαλιάρες για να διορθωθεί! Οπωσδήποτε χρειάζεται τρόπος για την προσγείωση στην πραγματικότητα, αλλά χρειάζονται επίσης και σταθερά αυξανόμενες δόσεις της αλήθειας, αν ο στόχος είναι κάποτε να καταλάβουμε όλοι ότι προτού μιλήσουμε για δικαιώματα πρέπει πρώτα να έχουμε ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις μας. Με παραμύθια για τον δράκο του καπιταλισμού δεν πάμε πουθενά.

Υπό το πρίσμα των παραπάνω, αρχίζω επίσης να κατανοώ ποιος είναι ο σκοπός του επικείμενου ανασχηματισμού. Μια φρικτή σκέψη περνάει από το μυαλό μου και με παγώνει: Το ζητούμενο δεν είναι η εύρεση των κατάλληλων προσώπων για ένα καλό υπουργικό συμβούλιο. Είναι μάλλον η προσπάθεια να ανακαλυφθεί ένας νέος τρόπος λειτουργίας της κυβέρνησης, ώστε να μη χρειάζεται πρωθυπουργός...»



Πηγή : http://news.kathimerini.gr/ Tου Στεφανου Kασιματη / kassimatis@kathimerini.gr