Η γλώσσα μας, αυτή η ξύλινη. Ενα λεξικό για τα τετριμμένα και άνευ περιεχομένου που ακούμε, λέμε και γράφουμε

«Πριν ένα μήνα ΕΔΩ κάναμε μελέτη για την αλλοίωση των εννοιών – λέξεων και τη προπαγάνδα που πηγάζει ως κύριο αίτιο του φαινομένου αυτού, ειδικά από τα ΜΜΕ. Βασικά το παρόν άρθρο βρίσκεται σε καλό δρόμο... Τα γιατί της ξύλινης γλώσσας είναι δύο : Ημιμάθεια ή αμάθεια και επιχείρηση λεκτικής εξαπάτησης διαμέσω κίβδηλων εννοιών, της μάζας, ήτοι Προπαγάνδα. Π.χ. Ο Λαθρομετανάστης θα γίνει μη νόμιμος μετανάστης μετά Εέλληνας και μετά η Ελλάδα Πακιστάν. Αυτά τα ολίγα και απλά και να αναλύσουμε το θέμα με ΟΠΟΙΟΝ κύριο θέλει. Σχόλιο από το team apopsis»

Ακολουθεί το άρθρο του κυρίου :

Νικου Βατοπουλου


Τι ακριβώς θα πει «συμμετοχική διαδικασία» και γιατί πρέπει στο σκοτάδι να χύνεται πάντα «άπλετο φως»; Oταν οι στιγμές είναι «ανεπανάληπτες» και η συγκίνηση «βαθιά», όταν οι πολίτες ζουν «ένα ακόμη θρίλερ» και όταν η Ελλάδα «πρέπει να κερδίσει και αυτό το στοίχημα», τότε ας είμαστε βέβαιοι ότι κάτι... δεν πάει καλά. Η ξύλινη γλώσσα των ΜΜΕ, η οποία αναπαράγεται διαμορφώνοντας και ξύλινες αντιδράσεις, είναι το θέμα ενός από τα πιο πρωτότυπα βιβλία της πρόσφατης παραγωγής. Ενα τόσο δα, σε μέγεθος, βιβλιαράκι, έμπνευση και εκτέλεση του αρχιτέκτονα - πολεοδόμου Αριστείδη Γ. Ρωμανού, το οποίο, όμως, λέει μεγάλες αλήθειες. Ο Αρ. Γ. Ρωμανός δεν συνέταξε απλώς ένα λεξικό (που ενδέχεται να διασκεδάσει και μόνο) αλλά προχώρησε σε μία εκ νέου χαρτογράφηση της αλλοίωσης του γλωσσικού μας αισθητηρίου με θέσεις και προτάσεις. Το βιβλίο έχει τίτλο «Μικρό ερμηνευτικό λεξικό της ξύλινης γλώσσας». Πρόλογος: Μαρία Χούκλη. Εκδόσεις Ποταμός.
Πώς ξεκίνησε
«Από τα σχολικά χρόνια είχα μεγάλη αγάπη στη γλώσσα – και κάποια επίδοση στον γραπτό λόγο. Αν και οι σπουδές μου ήταν στην αρχιτεκτονική και κατόπιν στην πολεοδομία, η ενασχόληση με τη γλώσσα μου έμεινε “κουσούρι”», λέει ο Αριστείδης Γ. Ρωμανός. «Εκείνο που με συγκινεί είναι το γραπτό που βγάζει νόημα, γιατί αυτό εκφράζει την προσπάθεια που κάνει η καημένη η σκέψη να δώσει λογικό σχήμα στην πραγματικότητα.
» Αποθησαύριζα εδώ και μερικά χρόνια δείγματα ξύλινης γλώσσας από τηλεόραση και εφημερίδες. Πετούσα σε ένα φάκελο σημειώσεις και αποκόμματα Tύπου. Κάποτε ο φάκελος φούσκωσε και αναρωτήθηκα τι θα κάνω το υλικό. Τα αισθήματα που προκαλούσαν ήταν ανάμεικτα: από γέλιο και απελπισία μέχρι αηδία και νηφάλια οργή. Διάβαζα, ας πούμε, “από την πλευρά του ο υπουργός δήλωσε...” και αναρωτιόμουν: τι χρειάζεται το υπογραμμισμένο; Το νόημα της φράσης παρέμενε “ο υπουργός δήλωσε...”. Δίνοντας ένα ευρύτερο περιεχόμενο στον όρο “ξύλινη γλώσσα”, αποφάσισα ότι θα είχε ενδιαφέρον να δημοσιευθεί αυτή η μικρή συλλογή δειγμάτων ερμηνεύοντας την υστεροβουλία, τον παραλογισμό, την αμάθεια, που κρύβονται πίσω από κάθε ξύλινο λόγο».
Γιατί το έκανε
Ο Αριστείδης Γ. Ρωμανός θυμώνει με τους Ελληνες που ενώ διαθέτουν μία γλώσσα με μεγάλες εκφραστικές δυνατότητες, έχουν έλλειμμα γλωσσικής καλλιέργειας. «Ο λαϊκισμός, η ευτέλεια και η χυδαιότητα των περισσοτέρων τηλεοπτικών κυρίως εκπομπών επιτείνουν αυτήν την προφανή γλωσσική ανεπάρκεια (της οποίας η ξύλινη γλώσσα είναι ακραία ένδειξη) και αδιαφορούν για την καλλιέργεια του κοινού», λέει. «Επαγωγικά κατέληξα σε συμπέρασμα, που λίγο-πολύ όλοι οσμιζόμαστε, ότι –για το μεγαλύτερο μέρος του ηλεκτρονικού κυρίως αλλά και του γραπτού Τύπου– ο όρος ΜΜΕ είναι ψευδεπίγραφος. Θα ήταν συνεπέστερο τα αρχικά να σημαίνουν Μέσα Μαζικού Επηρεασμού. Το σχόλιο και η άποψη είναι θεμιτά και ζητούμενα από κάθε Μέσο. Το σχόλιο και η άποψη μέσα από την εκφορά της είδησης είναι αθέμιτα. Eνα zapping στα κανάλια κατά τις ειδήσεις των 8 αποκαλύπτει του λόγου το αληθές».
Πώς οργανώθηκε
«Η σοβαρότητα των θεμάτων που ξεπήδησαν από μια ερασιτεχνική ενασχόληση με ανάγκασε να τα αντιμετωπίσω με χιούμορ», μας εξηγεί ο ίδιος (πράγματι, είναι αδύνατον να μη γελάσει κανείς με τα «λήμματα», όσο αποκαλυπτικά κι αν είναι για την κατάντια της γλώσσας μας).
Δίνει την εξήγησή του. «Το χιούμορ εξορκίζει το κακό σαρκάζοντάς το και συγχρόνως το απογυμνώνει εύστοχα και με οικονομία αποφεύγοντας το διδακτικό ύφος (που δεν το απέφυγα εντελώς). Η σειρά των λημμάτων είναι τυχαία. Oλα όμως εντάχθηκαν σε εννέα κατηγορίες ξύλινου λόγου: Λόγος άκριτος, ασαφής ή διφορούμενος. Λόγος κοινότοπος. Λόγος μεγαλοσχήμων. Λόγος απαλλακτικός ή αθωωτικός. Λόγος περιττός ή πλεονάζων. Λόγος ωραιοποίησης ή απαξίωσης. Λόγος υποκριτικός. Λόγος διστακτικός ή πλάγιος. Λόγος με γλωσσική κακοποίηση».
Σε τι ελπίζει
Για να ξεκινήσει κανείς μία τέτοια εργασία, κοπιώδη, που απαιτεί μέθοδο και υπομονή, έχει πιθανόν ως στόχο κάτι πέραν της απλής δημοσιοποίησης αυτής της έρευνας. Σε τι ελπίζει; «Η πιο ειλικρινής απάντηση είναι τίποτε, πέραν του να διασκεδάσουν όσοι θα βρουν το χιούμορ των λημμάτων συγγενές», απαντάει, αλλά ήδη η συζήτηση για την «ξύλινη γλώσσα» έχει θέσει σε τροχιά ένα σωρό ζητήματα καθημερινής επικοινωνίας.
«Αναγνωρίζω, πάντως, το σύνδρομο της φλυαρίας, τη δυσκολία ετοιμότητας και ελέγχου της γλώσσας και την αδυναμία ανασκευής που συνοδεύουν κατ’ ανάγκην όσους μιλούν για ώρες σε ένα μικρόφωνο ή βρίσκονται μπροστά σε μια κάμερα. Κι έχω κάποιο θαυμασμό για όσους καταφέρνουν να αντεπεξέλθουν σχετικά γλωσσικά αλώβητοι».
Εχει ενδιαφέρον η άποψη του Αριστείδη Γ. Ρωμανού ότι το «corpus της ξύλινης γλώσσας είναι προορισμένο να αυξάνεται, όσο προστίθενται στον δημόσιο λόγο λέξεις και εκφράσεις που απαξιώνονται επειδή το περιεχόμενό τους έχει χάσει τη σημασία του». Η «πάταξη της φοροδιαφυγής», η «τιμωρία των υπευθύνων» ή η «αξιοκρατία» παραμένουν λέξεις-κλισέ, στερημένες περιεχομένου.

ΠΗΓΗ : http://news.kathimerini.gr
και η φωτό : http://radar-gr.blogspot.com/