«Οταν έκανα λόγο για Σύμφωνο... Ηλιθιότητας, πολλοί μού επιτέθηκαν, αλλά σήμερα οι περισσότεροι αναγνωρίζουν ότι είχα δίκιο». Δεν είναι η ισχυρογνωμοσύνη του πανεπιστημιακού, αλλά η πείρα του βετεράνου πολιτικού που μιλάει με τη φωνή του Ρομάνο Πρόντι, στην τηλεφωνική συνέντευξη που μας παραχώρησε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, λίγες ώρες προτού επισκεφθεί την Αθήνα. Ο λόγος, βέβαια, για το περιβόητο Σύμφωνο Σταθερότητας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και την αναθεώρησή του επί το αυστηρότερον, που προωθεί η Γερμανία.
«Μιλώντας για ηλιθιότητα, εννοούσα ότι δεν είναι δυνατόν να εναποθέτουμε τα πάντα στους αριθμούς (σ.σ. το όριο 3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα και 60% για το χρέος, που προβλέπονται από το Σύμφωνο Σταθερότητας) γιατί στη ζωή υπάρχουν απρόοπτα, λάθη, κρίσεις, ακόμη και φυσικές καταστροφές. Εκείνο που χρειαζόμαστε είναι πολιτική συμφωνία για εναρμονισμό των οικονομικών πολιτικών των κρατών- μελών και πολιτικά εργαλεία για προληπτική δράση. Ωστόσο, τα μεγάλα κράτη δεν θέλησαν κάτι τέτοιο, γιατί θα περιόριζε τις κινήσεις τους. Η ανάγκη αλλαγής αναγνωρίζεται ευρύτερα σήμερα, αλλά η διαδικασία θα είναι αργή».
Πρόεδρος της Κομισιόν επί έξι συναπτά έτη, ο Ρομάνο Πρόντι εμφανίζεται απογοητευμένος από την καθήλωση της Ενωσης σε ρόλο πολιτικού πυγμαίου. «Στη διάρκεια επίσκεψής μου στη Μέση Ανατολή, πριν από έξι - επτά χρόνια, οι συνομιλητές μου έλεγαν στερεότυπα: “Εσείς, οι Ευρωπαίοι, είσθε ο υπ’ αριθμόν 1 οικονομικός παίκτης και επενδυτής στην περιοχή. Πολιτικά, όμως, δεν ασκείτε επιρροή, δεν μετράτε”. Δυστυχώς, παρά την επικύρωση της συνθήκης της Λισσαβώνας, η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη. Δεν βλέπω να είναι προτεραιότητα των Ευρωπαίων η πολιτική ενίσχυση της Ενωσης, η οποία θα μείνει στα όρια του πολιτικού νάνου για αρκετό διάστημα. Βλέπετε, άλλωστε, ότι και οι Ηνωμένες Πολιτείες δίνουν ολοένα και λιγότερο βάρος στον ρόλο της Ευρώπης στα διεθνή ζητήματα».
Ελλάδα και Ευρωζώνη
Ρωτήσαμε τον Ιταλό πολιτικό αν η ανάμειξη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης μπορεί να ερμηνευθεί ως πρόσθετη ένδειξη πολιτικής ανυπαρξίας της Ενωσης. «Δεν με σκανδαλίζει αυτή η ανάμειξη», μας απάντησε. «Επιβλήθηκε λόγω της αδυναμίας της Ευρώπης να δώσει λύση, κυρίως λόγω των έντονων γερμανικών δισταγμών. Η ελληνική κρίση ήταν βέβαια πολύ σοβαρή και είχε έντονες πολιτικές επιπτώσεις. Ποσοτικά, όμως, ήταν σχεδόν ασήμαντη, αφού η Ελλάδα αντιπροσωπεύει μόλις το 2% της ευρωπαϊκής οικονομίας και το δημοσιονομικό της πρόβλημα θα μπορούσε έγκαιρα και εύκολα να αντιμετωπισθεί. Αντί γι’ αυτό, επί τρεις μήνες η Ενωση απέφευγε να πάρει οποιαδήποτε απόφαση».
Μπορεί λοιπόν να διασπασθεί η Ευρωζώνη και να οδηγηθούν σε αποχώρηση περιφερειακές χώρες, όπως η Ελλάδα; «Οχι, κατηγορηματικά όχι», απαντά ο Ρομάνο Πρόντι. «Πιστεύω ότι οι αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, εφόσον υλοποιηθούν, μπορεί να δώσουν αποτελέσματα, η Ευρωζώνη να βγει από τη σημερινή δύσκολη κατάσταση και στη συνέχεια, βήμα το βήμα, να οικοδομήσουμε ένα νέο θεσμικό σύστημα για τη μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση των προβλημάτων της Ευρωζώνης».
Οσο για την εξέλιξη του παγκοσμίου συστήματος, ο Ιταλός πολιτικός δείχνει να συμμερίζεται τις τολμηρές εκτιμήσεις περί μετατόπισης του κέντρου βάρους από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό. «Η εκτίμηση ότι ο 21ος αιώνας ανήκει στην Ασία έχει ισχυρά στηρίγματα: οι ρυθμοί ανάπτυξης, ο δημογραφικός παράγοντας και η ισχυρή επένδυση στην παιδεία και την τεχνολογία συνηγορούν προς αυτή την κατεύθυνση. Οσο κι αν είναι παρακινδυνευμένο να αποπειράται κανείς μακροπρόθεσμες προβλέψεις, ναι, πιστεύω ότι η Ασία είναι προορισμένη να παίξει ηγετικό ρόλο στις παγκόσμιες υποθέσεις». Μπορεί λοιπόν το αυταρχικό μοντέλο του κινεζικού καπιταλισμού να αποδειχθεί αποτελεσματικότερο από το φιλελεύθερο μοντέλο της Δύσης; «Δεν αποκλείεται», απαντά ο συνομιλητής μας και εξηγεί με πολιτικό πραγματισμό τη θέση του: «Η δημοκρατία δεν είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός προϋποθέτει ελεύθερη κίνηση εμπορευμάτων και κεφαλαίων, αλλά όχι κατ’ ανάγκην ελεύθερες εκλογές και ανεξάρτητα συνδικάτα. Αν η φρενήρης ανάπτυξη της Κίνας ανακοπεί, αυτό θα είναι από λάθη στην οικονομική πολιτική της κι όχι από έλλειψη δημοκρατίας».
Ο κίνδυνος για τις ΗΠΑ
Αντίθετα, οι εκτιμήσεις του κ. Πρόντι για τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι και τόσο αισιόδοξες. «Αν η Αμερική δεν αλλάξει σε βάθος πολιτικές, η υποχώρησή της, μετά την αποτυχία της κυβέρνησης Μπους στο Ιράκ και την κρίση στη Γουόλ Στριτ, θα αποδειχθεί όχι προσωρινό φαινόμενο, αλλά μακροπρόθεσμη τάση. Το κόστος της εξωτερικής της πολιτικής έχει γίνει από καιρό αβάσταχτο για την οικονομία της και δεν θα μπορεί για πολύ να διατηρεί 300.000 στρατιώτες στο εξωτερικό. Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει εκφωνήσει σημαντικές ομιλίες με ωραία οράματα, αλλά από την άποψη των συγκεκριμένων αποφάσεων δεν διαφέρει αισθητά από την πολιτική Μπους. Εάν συνεχίσει έτσι, η αμερικανική υποχώρηση θα γίνει μη αντιστρέψιμη».
Η ομιλία του στο Μέγαρο Μουσικής
Πολίτης του κόσμου, αλλά πάντα πιστός στην Μπολόνια, πολιτικός με τη στόφα του πανεπιστημιακού, ο Ρομάνο Πρόντι έγινε το 1996 ο πρώτος πρωθυπουργός της ιταλικής Κεντροαριστεράς μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Νίκησε δύο φορές τον Μπερλουσκόνι (η δεύτερη ήταν το 2006), αλλά και τις δύο η κυβέρνησή του κατέρρευσε λόγω αγεφύρωτων αντιθέσεων στο εσωτερικό του πολυκομματικού, κεντροαριστερού συνασπισμού.
Απόψε, ο Ρομάνο Πρόντι θα μιλήσει στην Αθήνα, μαζί με τον πρώην διευθυντή της γαλλικής Le Monde, Ζαν–Μαρί Κολομπανί, με θέμα: «Κύριες τάσεις της γεωπολιτικής δυναμικής τον 21ο αιώνα». Η συζήτηση θα γίνει στο Μέγαρο Μουσικής και θα αρχίσει στις 7 μ.μ.
ΠΗΓΗ : Συνέντευξη στον Πετρο Παπακωνσταντινου http://news.kathimerini.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.